Ήπειρος: Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Εικόνες από τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Εικόνες από τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου: Μόλιστα   Βούρμπιανη Πυρσόγιαννη

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύ...

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύ...: Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου :   Τα Μαστοροχώρια καλύπτουν το βόρειο τμήμα του νο...

Εικόνες από τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου

Μόλιστα
 

Βούρμπιανη

Πυρσόγιαννη

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου:   Τα Μαστοροχώρια καλύπτουν το βόρειο τμήμα του νομού  Ιωαννίνων , σε μια περιοχή με εξαιρετικές φυσικές ομορφιές, οι οποίες σχηματίζοντ...

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου:   Τα Μαστοροχώρια καλύπτουν το βόρειο τμήμα του νομού  Ιωαννίνων , σε μια περιοχή με εξαιρετικές φυσικές ομορφιές, οι οποίες σχηματίζοντ...

Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου

 
Τα Μαστοροχώρια καλύπτουν το βόρειο τμήμα του νομού Ιωαννίνων, σε μια περιοχή με εξαιρετικές φυσικές ομορφιές, οι οποίες σχηματίζονται από τους ορεινούς όγκους του Γράμμου, του Σμόλικα και της Τύμφης, καθώς και τη διαδρομή των ποταμών Αώου, Σαρανταπόρου και Βοϊδομάτη.

Τα χωριά της περιοχής είναι η πατρίδα των ξακουστών μαστόρων της πέτρας αλλά και πολλών καλλιτεχνών (αγιογράφοι, ξυλογλύπτες κλπ.) που έχουν κατασκευάσει πολλά και υπέροχα οικοδομήματα (αρχοντικά, μοναστήρια και γεφύρια), σε όλο τον Ελληνικό αλλά και τον Βαλκανικό χώρο.

Ο επισκέπτης θα μείνει απόλυτα ικανοποιημένος και θα μαγευθεί από την πρώτη στιγμή με τα μοναδικά φυσικά τοπία και τα μνημεία της αρχιτεκτονικής που βρίσκονται διάσπαρτα στους οικισμούς της περιοχής.

Η περιοχή είναι γεμάτη από παραδοσιακούς οικισμούς που παραμένουν ανέπαφοι μέχρι σήμερα και είναι ιδανική για τους επισκέπτες που αναζητούν την περιπέτεια αλλά ακόμη και για εκείνους που θέλουν να χαλαρώσουν.

Οι φανατικοί και φίλοι των σπορ θα βρουν πολλές ευκαιρίες για ορειβασία, αναρρίχηση, αιωροπτερισμό, ράφτινγκ και άλλα extreme σπορ.

Άλλα αξιόλογα μνημεία της Ηπείρου

Το κάστρο της Άρτας
Παραδοσιακά σπίτια του κάστρου των Ιωαννίνων
Το κάστρο της Πάργας
Η Παναγία της Παραμυθιάς
Βυζαντινά λουτρά Παραμυθιάς
Παναγία Παρηγορήτισσα Άρτας
Μονή Αγ, Νικολάου Φιλανθρωπινών(νησί Ιωαννίνων)
Μονή Τιμίου Σταυρού Δολιανών  Νομού Ιωαννίνων
 
Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων

Βίντεο από τη Δωδώνη

  

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Φωτογραφικό υλικό από τη Δωδώνη

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Φωτογραφικό υλικό από τη Δωδώνη:

Φωτογραφικό υλικό από τη Δωδώνη



 



Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης:     Το   Αρχαίο θέατρο Δωδώνης   χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. επί βασιλείας   Πύρρου   και ακολουθεί το   σχέδιο   που έχουν όλα τα   ελληνικ...

Το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης

   Το Αρχαίο θέατρο Δωδώνης χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. επί βασιλείας Πύρρου και ακολουθεί το σχέδιο που έχουν όλα τα ελληνικά θέατρα. Χωρούσε 18.000 θεατές και ήταν το μεγαλύτερο της εποχής του. Κατά την τέλεση των Ναΐων προς τιμήν του Νάιου Δία, εκτός από τους αγώνες στο στάδιο γίνονταν και θεατρικοί αγώνες.
Το θέατρο καταστράφηκε και επισκευάστηκε δυο φορές. Την πρώτη φορά το κατέστρεψαν οι Αιτωλοί με τον βασιλιά Δωρίμαχο το 219 π.Χ., αλλά την επόμενη χρονιά ο βασιλιάςΦίλιππος Ε' της Μακεδονίας άρχισε τις επισκευές. Το 167 π.Χ., ο Ρωμαίος στρατηγός Αιμίλιος Παύλος το κατέστρεψε ξανά ώσπου το 31 π.Χ. το επισκεύασε πάλι ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος για να χρησιμοποιηθεί ως αρένα για θηριομαχίες από τους Ρωμαίους. Ο τοίχος που υπάρχει μπροστά από τα πρώτα καθίσματα χτίστηκε αυτή την εποχή για την προστασία των θεατών από τα θηρία.

Χρονολόγιο ανασκαφών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Η αρχαία Δωδώνη

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Η αρχαία Δωδώνη:     Η   Aρχαία Δωδώνη   υπήρξε λατρευτικό κέντρο του   Δία   και της   Διώνης . Υπήρξε, επίσης, γνωστό μαντείο του   αρχαίου ελληνικού κόσμ...

Η αρχαία Δωδώνη

   Η Aρχαία Δωδώνη υπήρξε λατρευτικό κέντρο του Δία και της Διώνης. Υπήρξε, επίσης, γνωστό μαντείο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Προσδιορίζεται γεωγραφικά σε απόσταση περίπου 2 χλμ. από τον οικισμό της Δωδώνης και κείται σε κλειστή, επιμήκη κοιλάδα, στους πρόποδες του όρους Τόμαρος, σε υψόμετρο 600 μ.
    

Προϊστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Δωδώνη ως αρχαιολογική θέση σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μαρτυρίες φέρεται να είναι ενεργή ήδη από την εποχή του Χαλκού, επικεντρωμένη στη λατρεία της Γαίας ή άλλης θηλυκής γονιμικής θεότητας. Η λατρεία του Δία εισήχθη στη Δωδώνη αργότερα από τους Σελλούς, για να εξελιχθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα σε κυρίαρχη λατρεία.

Το μαντείο και η ιστορία του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αρχαιολογικός χώρος
Τα Κυριότερα Ιερά της Αρχαίας Ελλάδας
Οι πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξη του μαντείου της Δωδώνης ως λατρευτικού χώρου τοποθετείται περί το 2600 π.Χ.. Είναι το αρχαιότερο μαντείο που συναντάται στον Ελλαδικό χώρο. Η μυθολογία λέει ότι από τη Θήβα της Αιγύπτου πέταξαν δυο περιστέρια: το ένα προσγειώθηκε στη Λιβύη, όπου χτίστηκε ο ναός του Άμμωνα Δία, και το δεύτερο ήρθε στη Δωδώνη, όπου ιδρύθηκε το μαντείο.

Αρχαιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μαντείο στην αρχή ήταν υπαίθριο, με μια βελανιδιά (ιερή φηγός), που γύρω είχε έναν περίβολο από χάλκινους λέβητες πάνω σετρίποδες, οι οποίοι με τους ήχους που έκαναν όταν χτυπούσαν μεταξύ τους αλλά και σε συνδυασμό με το θρόισμα των φύλλων του δέντρου και άλλους ήχους (περιστέρια, πηγή κτλ.) έδιναν τους χρησμούς, τούς οποίους ερμήνευαν οι ιερείς. Σύμφωνα με μια νέα ερμηνεία, ο μαντικός ήχος προερχόταν χάλκινα αντικείμενα παρόμοια με τα κινέζικα wind chimes που κρεμόντουσαν στην βελανιδιά και ηχούσαν με το φύσημα του ανέμου.[1] Οι ιερείς δεν έπλεναν ποτέ τα πόδια τους και σέρνονταν στο χώμα για να έχουν επαφή με τη γη.
Στις ρίζες της βελανιδιάς, στην αρχή πιστευόταν ότι κατοικούσε η Γαία, αλλά με το Δωδεκάθεο αντικαταστάθηκε από το Δία και τη γυναίκα του Διώνη. Λεγόταν και Νάιος Δίας από το αρχαιοελληνικό «ναίω»=κατοικώ, γι’ αυτό και οι αγώνες που διεξάγονταν προς τιμή του κάθε 4 χρόνια στο κοντινό στάδιο λέγονταν Νάια.
Στο τέλος του 5ου αιώνα χτίστηκε ένας μικρός ναός, όπου φυλάγονταν τα αφιερώματα των προσκυνητών. Οι προσκυνητές έδιναν την ερώτησή τους γραμμένη σε ένα έλασμα (φύλλο μαλακού μετάλλου - μολύβδου), αλλά η απάντηση συνήθως τους δίνονταν προφορικά. Στα μέσα του 4ου αι. π.Χ., ο περίβολος με τους λέβητες αντικαταστάθηκε από έναν πιο ευρύχωρο χαμηλό πέτρινο περίβολο. Εφόσον εκεί κατοικούσε ο Δίας και το σύνολο έμοιαζε με σπίτι, ο χώρος ονομάστηκε Ιερά οικία.
Στα χρόνια του Πύρρου (312-272 π.Χ.) χτίζονται στοές γύρω – γύρω, εκτός από την πλευρά της φηγού. Στο ναό και στις στοές φυλάγονταν τα αφιερώματα των πιστών. Εκείνη την εποχή χτίζονται και πολλά άλλα κτίρια: βουλευτήριο, πρυτανείο, θέατρο κτλ. και η Δωδώνη γίνεται για ένα διάστημα πρωτεύουσα των Ηπειρωτών.
Μετά το θάνατο του Πύρρου και το γκρέμισμα του ιερού από τους Αιτωλούς το 219 π.Χ., επιδιορθώθηκε από το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Ε' και επεκτάθηκε αποκτώντας και άλλους χώρους, κολώνες κτλ. Τότε πήρε και την τελική του μορφή, ενώ κατά τον Παυσανία, η φηγός υπήρχε ακόμη.

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Κάστρο αγίου Δονάτου

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Κάστρο αγίου Δονάτου:     ρχαίο κάστρο πάνω από την πόλη της Παραμυθιάς, στη δυτική πλευρά του όρους Κορίλλας (ή Γκορίλας ή Γορίλας). Ιστορία Για πρώτη φορά...

Κάστρο αγίου Δονάτου

   ρχαίο κάστρο πάνω από την πόλη της Παραμυθιάς, στη δυτική πλευρά του όρους Κορίλλας (ή Γκορίλας ή Γορίλας).

Ιστορία

Για πρώτη φορά χτίστηκε κάστρο στο ύψωμα κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους. Επί Ιουστινιανού το κάστρο ανακατασκευάστηκε όπως πολλά άλλα κάστρα στη Βυζαντινή επικράτεια. Σίγουρα πρέπει να δέχθηκε τροποποιήσεις και μεταγενέστερα ιδίως την περίοδο του 13ου, 14ου αιώνα, όταν η κατάσταση στην περιοχή ήταν ρευστή. Συνέχισε να χρησιμοποιείται σε όλη τη Βυζαντινή περίοδο καθώς και επί Τουρκοκρατίας.
Με την ανάπτυξη της πόλης της Παραμυθιάς επί Τουρκοκρατίας, ο οικισμός μέσα στο κ΄στρο άρχισε να φθίνει και εγκαταλείφθηκε οριστικά επί Αλή πασά, μάλλον στις αρχές του 19ου αιώνα.
Ο ιστορικός του 6ου αιώνα Προκόπιος αναφέρει την κατασκευή κάστρου με την ονομασία «Άγιος Δονάτος» στην περιοχή. Επίσης γίνεται μνεία στο ανώνυμο μεσαιωνικό χρονικό των Τόκκων.
Το όνομά του το πήρε από τον πολιούχο της πόλης Άγιο Δονάτο, ο οποίος ήταν επίσκοπος Ευροίας τον 4ο αιώνα.
Η ιστορία του κάστρου ταυτίζεται με την ιστορία της Παραμυθιάς. Μετά την Ελληνιστική περίοδο πέρασε στους Ρωμαίους και μετά στους Βυζαντινούς. Από την αρχή του 13ου αιώνα ανήκε στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Το 1337 πέρασε για λίγο επί Ανδρόνικου Γ’ Παλαιολόγου στην κυριαρχία του Βυζαντίου και το 1349 βρίσκεται στην κυριαρχία τουΣέβου ηγεμόνα Στέφανου Δουσάν. Στα 1380 αγοράστηκε από το Σέρβο Δεσπότη των Ιωαννίνων Θωμά Πρελούμπο (ή Πρελούμποβιτς). Στα 1411 υποτάχτηκε στον Κάρολο Α’ Τόκκο, (Δούκας της Λευκάδας αρχικά και ύστερα «Δεσπότης της Άρτας και των Ιωαννίνων» μέχρι το 1429). Το 1449 η Παραμυθιά καταλαμβάνεται από τους Τούρκους και παραμένει υπό τουρκική κυριαρχία μέχρι το 1913.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το κάστρο αποτελείται από μια μεγάλη, πολυγωνική, εξωτερική περίφραξη, πάνω από την οποία βρίσκονται οι Βυζαντινοί τοίχοι (ύψους 2μ περίπου) με το φρούριο να βρίσκεται στην κορυφή. Η κεντρική είσοδος σήμερα, έχει σχεδόν καταστραφεί. Στο εσωτερικό του κάστρου βρίσκονται ερείπια κτιρίων από την Τουρκοκρατία.

Σημερινή Κατάσταση

Σήμερα, σώζονται μόνο τμήματα από το δυτικό τείχος και τον δυτικό πύργο στην κορυφή πάνω από την πόλη. Κάτω από το κάστρο σώζεται και η Κούλια της Παραμυθιάς, το μόνο από τα πυργόσπιτα που διατηρήθηκε μέχρι σήμερα, έστω και ανακατασκευασμένο.



Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Αρχαία Γιτάνη ή Γίτανα

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Αρχαία Γιτάνη ή Γίτανα:    Τα  Αρχαία Γίτανα  ή Γιτάνη, αγγλικά Gitanae or Gitana, (μεταγενέστερα Γκούμανη) ήταν  αρχαία  πόλη της  Ηπείρου  η αρχαία πρωτεύουσα τη...

Αρχαία Γιτάνη ή Γίτανα

  Τα Αρχαία Γίτανα ή Γιτάνη, αγγλικά Gitanae or Gitana, (μεταγενέστερα Γκούμανη) ήταν αρχαία πόλη της Ηπείρου η αρχαία πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας, περιγραφείσα από τον ιστορικό Λίβιο (Livy) ως κειμένη πλησίον της Κέρκυρας, και περίπου 10 μίλια από την ακτή (Livius.xlii.38) και ως ένα μέρος συνάντησης της Ηπειρωτικής Συμμαχίας (Epirote League, Concillio Epirotatum). Τα Γίτανα ΔΕΝ αναφέρεται από κανένα άλλο συγγραφέα, και πιθανολογείται ότι το όνομα είναι παραφθορά της ηπειρωτικής πόλης Χυτώνη (Chyton), την οποία ο αρχαίος ιστορικός Εφορος (Ephorus) την αναφέρει σαν αποικία των Ιώνων από τις Κλαζομενές της Μ.Ασίας στην Ηπειρο.,[1][2] Αλλες σημαντικές αρχαίες πόλεις στό Νομό Θεσπρωτίας ήταν και είναι σήμερα επισκέψιμες:
  

Ιστορία - Αρχαιολογικός χώρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Αρχαία Γίτανα ιδρύθηκαν γύρω στο 336-330 π.Χ. και διαδέχθηκαν την Ελέα ως έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών. Δίπλα στις όχθες του ποταμού Καλαμά, που την περιβάλλει, δεσπόζει το θέατρο της πόλης. Βρίσκεται κοντά στο φράγμα του Καλαμά.[4]
Κάποτε η Γιτάνη ήταν πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας, η έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών και ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά κέντρα της Ηπείρου με περίπου έξι χιλιάδες κατοίκους, τα Γίτανα -ή Γιτάνη-, στον Δήμο Φιλιατών, είναι σήμερα μια ερειπωμένη πόλη. Εντούτοις, η πυκνή βλάστηση, ο ποταμός Καλαμάς και τα πλούσια αρχαιολογικά κατάλοιπα, δημιουργούν ένα τοπίο μοναδικό, αν και μάλλον άγνωστο στο ευρύ κοινό. Στην προστασία των μνημείων και του φυσικού περιβάλλοντος αποσκοπεί η οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου των Γιτάνων, που πρόσφατα έλαβε την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, η σημαντικότερη απειλή για τον χώρο προέρχεται από τα υφιστάμενα ενεργά λατομεία της περιοχής.[5]
Οικοδομημένη στα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα στη νοτιοδυτική πλαγιά του όρους της Βρυσέλλας και την κοιλάδα του αρχαίου ποταμού Θύαμι (Καλαμάς), τα Γίτανα (Γιτάνη) ήταν δεύτερη χρονολογική πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσπρωτίας μετά την Ελέα. Μολονότι κατοικήθηκε για μόλις δύο αιώνες -μέχρι το 167 π.Χ., όταν καταστράφηκε από τους Ρωμαίους και εγκαταλείφθηκε οριστικά- η πόλη αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα οικονομικά και πολιτικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής του Ιονίου. Από τον πυκνοδομημένο αρχαίο οικισμό σήμερα σώζονται η ακρόπολη, η αγορά, το θέατρο, πολυγωνικά τείχη συνολικής έκτασης 2,5 χιλιομέτρων, κατοικίες και άλλα κτίσματα, όπως επίσης και τμήμα του οδικού δικτύου.[5]
Η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, που τώρα πλέον είναι επισκέψιμος με μόνιμο φύλακα της τοπικής εφορείας αρχαιοτήτων, ολοκληρώθηκε το έτος 2009. Για την επίσκεψη και μελέτη όλου του αρχαιολογικού χώρου χρειάζεται πεζοπορία τουλάχιστον δύο ωρών [2] Ωστόσο εκκρεμεί η αποκατάσταση επιμέρους μνημείων, όπως το αρχαίο θέατρο, για την τεκμηρίωση και προστασία του οποίου έχει υπογραφεί προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και της περιφέρειας Ηπείρου. Τον Μάιο 2010 το θέατρο των Γιτάνων «υιοθετήθηκε» από το σωματείο «Διάζωμα».[5]

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Αρχαία Φωτική

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Αρχαία Φωτική:        Η Φωτική ιδρύθηκε από τον αρχηγό των Χαόνων Φώτιο την περίοδο που νίκησε του ς Θεσπρωτούς από τους οποίους αφαίρεσε την προστασία τη...

Αρχαία Φωτική

     Η Φωτική ιδρύθηκε από τον αρχηγό των Χαόνων Φώτιο την περίοδο που νίκησε του ς Θεσπρωτούς από τους οποίους αφαίρεσε την προστασία της Δωδώνης. Από τον ιδρυτή της έλαβα και η πόλη το όνομά της. Δεν είναι ακριβώς γνωστός ο χρόνος κατά τον οποίο η Φωτική δέχθηκε τον Χριστιανισμό. Αν λάβουμε όμως υπ' όψη  την κατά την διάρκεια του Δ' αιώνα συμμετοχή σε οικουμενικές και τοπικές Συνόδους πολλών επισκόπων της Ηπείρου, φυσικό είναι να αποδεχθούμε ότι κατά την ίδια περίοδο η επισκοπή Φωτικής ακτινοβολούσε, μια που βάσιμα υποστηρίχθηκε ότι αποδέχθηκε τον χριστιανισμό τον Α' αιώνα. Γεγονός πάντως είναι ότι από τα τέλη του Δ' αιώνα η άλλοτε μια από τις σπουδαιότερες αρχαίες πόλεις της Ηπείρου παρουσιάζεται να βρίσκεται στην αφάνεια μιας πολίχνης. Η παλιά της αίγλη ζωντάνεψε χάρη στα έργα του Ιουστινιανού, ο οποίος ανανέωσε το κάστρο της, το οποίο αργότερα ονομάζονταν κάστρο του "Αγίου Δονάτου". Μετά την καταστροφή της Νικόπολης από τους Βουλγάρους (929 μ.Χ.), η Φωτική ορίστηκε έδρα της Παλιάς Ηπείρου, η οποία από την αιτία αυτή ονομάστηκε και Φωτική. Η Φωτική άρχισε να παρακμάζει, μέχρι ολοκληρωτικής μάλιστα καταστροφής, από τις διάφορες επιδρομές και την μάστιγα της ελονοσίας από τα τέλη του ΙΒ' αιώνα. Το 1796 βρέθηκαν στην θέση "Λιμπόνι" της Παραμυθιάς (θέση όπου τοποθετούνταν αρχαία Φωτική)  21 χάλκινα γλυπτά της Σχολής του Λυσσίπου (Γ' αιώνας π.Χ.). Τα γλυπτά αυτά βρίσκονται διασκορπισμένα σε μουσεία στο Λονδίνο, στη Ρωσία και την Κωνσταντινούπολη.        

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Η αρχαία Ελέα

Ήπειρος**** Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος: Η αρχαία Ελέα:     Στο χωριό   Χρυσαυγή   Θεσπρωτίας, σώζεται η αρχαία Ακρόπολη της   Eλέας . Η ιστορία της είναι τεράστια, και σήμερα, σώζεται το μεγαλύτ...

Η αρχαία Ελέα

   Στο χωριό Χρυσαυγή Θεσπρωτίας, σώζεται η αρχαία Ακρόπολη της Eλέας. Η ιστορία της είναι τεράστια, και σήμερα, σώζεται το μεγαλύτερο μέρος του πανύψηλου τοίχους όπως και αρκετά ερείπια δημοσίων κτιρίων και ιδιωτικών κατοικιών. Πρόκειται για το σημαντικότερο ορεινό οικισμό στην αρχαία Ελεάτιδα, την περιοχή δηλαδή μεταξύ του ΝεκρομαντείουΠρέβεζας (στο χωριό Μεσοπόταμος) και της Παραμυθιάς, όπου κατοικούσε το φύλο των Ελεατών Θεσπρωτών. Αλλες σημαντικές αρχαίες πόλεις στό Νομό Θεσπρωτίας ήταν και είναι σήμερα επισκέψιμες:
     
Αρχαιολογικός χώρος της Ελέας
  • Αρχαία Ελέα Θεσπρωτίας, στη Χρυσαυγή Θεσπρωτίας
  • Αρχαία Γίτανα, στο Δρέπανο Θεσπρωτίας
  • Αρχαία Ελίνα (Δυμόκαστρο), στο Καραβοστάσι Πέρδικας Θεσπρωτίας
  • Αρχαία Φανοτή (Ντόλιανη), στον Παραπόταμο, Δήμος Ηγουμενίτσας
  • Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Η ακρόπολη της Ελέας ιδρύθηκε περίπου το 350 π.Χ. Υπήρξε πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας και έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών. Στον 4ον αι. π.Χ. τοποθετείται και η ίδρυση των πρώτων οικισμών μεγέθους μιας πραγματικής πόλης. Γύρω στο 350 π.Χ. χρονολογούνται τα χάλκινα νομίσματα που άρχισαν να εκδίδουν οι Ελεαίοι ή Ελεάτες, το θεσπρωτικό φύλο που με κέντρο την Ελέα κατείχε τις εύφορες κοιλάδες του Αχέροντα και του Κωκυτού μέχρι τοΝεκρομαντείο και τον όρμο της Αμμουδιάς (ο «Ελέας λιμήν» των αρχαίων συγγραφέων και γεωγράφων). Την εποχή της απουσίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην εκστρατεία στην Ασία, η Ελέα ενετάχθη στο Κοινό των Ηπειρωτών(ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ). (ΛΒ Εφορεία Εφορεία Αρχαιοτήτων). Η περιοχή κατελήφθη από τους Ρωμαίους το 168 πΧ . Μετά τηΝαυμαχία του Ακτίου, οι κάτοικοι της περιοχής υποχρεώθηκαν να μετοικήσουν στήν Αρχαία Νικόπολη Πρέβεζας.

    Περιγραφή ακρόπολης Ελέας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Η αρχαία Ελέα έχει ταυτιστεί από παλιά με τον οχυρωμένο οικισμό στα ανατολικά του χωριού Χρυσαυγή, 5 χιλ. ΝΑ της Παραμυθιάς. Σε ιδιαίτερα καλή κατάσταση έχει διατηρηθεί η οχύρωση της ΒΑ και Α πλευράς του αρχαίου οικισμού, όπου το πάχος της ξεπερνά τα 3,5 μ. ενώ το σωζόμενο μέγιστο ύψος της τα 7 μέτρα. Η κατασκευή του τείχους και της πύλης στις πλευρές αυτές είναι μνημειακή. Στο εσωτερικό διατηρούνται λείψανα ιδιωτικών οικιών, δημοσίων οικοδομημάτων, στοών, αγοράς και θεάτρου. Βρίσκεται σε ανηφορικό και ευρύχωρο επίπεδο, εμβαδού 105 στρεμμάτων, στην κορυφή ενός πρόβουνου του όρους Κορίλα, σε υψόμετρο 460-525 μ. Ο πληθυσμός του εντός των τειχών οικισμού -γιατί την ελληνιστική περίοδο ο οικισμός αναπτύχθηκε και εκτός των τειχών- ανερχόταν σε 3.000 κατοίκους. Ο συνολικός πληθυσμός εντός και εκτός των τοιχών υπολογίζεται σε 10.000 άτομα τουλάχιστον. Η κατασκευή του πολυγωνικού τείχους με «κλειδώματα» και της πύλης στη ΒΑ/Α πλευρά είναι μνημειακή. Το πάχος του ξεπερνά τα 4,5 μ και το ύψος του τα 6 μ ακόμα και σήμερα. Ο οικισμός διασχίζεται από ΒΑ προς ΝΔ από κεντρική οδική αρτηρία που πιθανόν κατέληγε στις δύο κύριες πύλες, την ανατολική και τη νοτιοδυτική. (ΛΒ Εφορεία Εφορεία Αρχαιοτήτων). Εντός των τειχών που διατηρούνται ακόμη, βρίσκονται οι οικίες των ευγενών, το ωδείο και άλλες δημόσιες, εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Αριστερά και δεξιά βρισκόταν ορθογώνια οικοδομικά συγκροτήματα. Στα νότια της κεντρικής αρτηρίας ευρύτερος ορθογώνιος χώρος, πλαισιωμένος από την ανασκαφείσα στοά, το θέατρο και κάποια άλλα κτίρια, χρησίμευε ως πολιτική αγορά. Από το θέατρο διατηρούνται στη θέση τους λίγα εδώλια και λείψανα τοίχων της σκηνής. Η μεγάλη διάμετρος του κοίλου ήταν 45-50 μ, το ύψος του 8-9 μ, και η χωρητικότητά του 3-4.000 θεατές.

    Ανασκαφική έρευνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Η ανασκαφική έρευνα στην Ελέα, που άρχισε το 1985, και σταμάτησε το 2010 (ΛΒ Εφορεία αρχαιοτήτων), έχει αποκαλύψει στοά, δυτικά του θεάτρου, ημιυπόγειους αποθηκευτικούς χώρους, μικρό ναό, και δημόσιο κτίριο. Η ακρόπολη της Ελέας έχει βασικά τρία επίπεδα δόμησης, το άνω δυτικό, το μέσο και το κάτω ανατολικό. (ΛΒ Εφορεία Εφορεία Αρχαιοτήτων). Η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε σημαντικότατα κινητά ευρήματα. Τα κινητά αυτά ευρήματα εκτίθενται στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Στην περιοχή βρέθηκαν νομίσματα και επιγραφές που χρονολογούνται από τον 4ο π.Χ. αιώνα. Κοντά στην Ελαία, στο χωριό Προκόπι είχαν βρεθεί σε τάφο πρό εικοσαετίας ολόκληρος Οπλισμός Ευγενούς (Βασιλιάς ή Πρίγκηπας) με το μοναδικό ασημένιο κράνος του Πλανήτη, μπρούτζινο Θώρακα με χρυσές πόρπες και ξίφος. Τα ευρήματα αυτά εκτίθοντο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κερκύρας, αλλά από το έτος 2010 μεταφέρθηκαν και εκτίθενται στο υπερσύγχρονο Μουσείο Ηγουμενίτσας. (Χαράλαμπος Γκούβας, 2012)

    Σχόλια - Παρατηρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

    Η αρχαία ακρόπολη Ελέας έχει ζωή 2500 χρόνια (400 πΧ). Η αξία των κτισμάτων της είναι ανυπολόγιστη, η γεωγραφική της τοποθεσία είναι ένα Πανόραμα, τα κινητά ευρήματα της περιοχής αξίζουν δισεκατομύρια Ευρώ. Όμως, ο αρχαιολογικός χώρος είναι κλειδωμένος, αναπαρκώς αναδειγμένος, εντελώς αναστήλωτος , απροσπέλαστος και άγνωστος στο ευρύ κοινό. Πρέπει να ψάξεις σαν κλέφτης να βρείς το ανοιχτό συρματόπλεγμα. Φύλακες και ξεναγοί δεν υπάρχουν και φυσικά ούτε τουαλέτες ούτε αναψυκτήριο. Η επισκεψιμότητα είναι άγνωστη αλλά υπολογίζεται στα 100 άτομα ετησίως. Αντίθετα η αρκετά μεταχριστιανική ορεινή πόλη του Μάτσου Πίτσου του Περού, που υποτίθεται ότι μοιάζει με τις Ελληνικές ορεινές ακροπόλεις έχει επισκεψιμότητα 400.000 άτομα ετησίως. Αυτά τα στοιχεία πρέπει να προβληματίσουν το Υπουργείο Πολιτισμού, με το ερώτημα αν πρέπει κάποτε οι αρχαίες ακροπόλεις πρέπει να δοθούν υπό όρους αναστήλωσης στον ιδιωτικό τομέα. Η αύξηση της επισκεψιμότητας είναι ο υπέρτατος στόχος. Η Ελλάδα δεν παράγει τίποτε άλλο πλήν Θάλασσας, Ήλιου και Αρχαιολογίας (Χαράλαμπος Γκούβας, 2012)

    Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μία από τις σωζόμενες εισόδους του Κάστρου της Ελέας