Ήπειρος: Η αυτοκρατορία της πέτρας και του πνεύματος

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

Η αρχαία Νικόπολη

  Το σπουδαίο Ηπειρωτικό κέντρο, θέατρο μιας πολύ ταραγμένης αρχαιότητας...


Είναι η πόλη που η ίδρυση της συνδέθηκε όχι με μια τυχαία νίκη και σίγουρα όχι με έναν οποιονδήποτε βασιλιά. Η Νικόπολη χτίστηκε μετά τη νίκη του πρώτου αυτοκράτορα της Ρώμης, του Οκταβιανού Αύγουστου, στη Ναυμαχία του Ακτίου κατά του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας, το 31 π.Χ. Είναι η πόλη σύνορο του τέλους της ελληνιστικής εποχής και της αρχής της ρωμαϊκής κυριαρχίας, στην οποία μέσα στους δέκα αιώνες της ακμής και της σημασίας της διαδραματίστηκαν γεωπολιτικές συγκρούσεις και γεγονότα που άλλαξαν τους χάρτες. 

Σε αυτόν τον στενό λαιμό του Αμβρακικού Κόλπου αναμετρήθηκαν η Ρώμη και το Βυζάντιο, ο παγανισμός με τον χριστιανισμό, οι Γότθοι με τους Ρωμαίους, οι Φράγκοι με τους Βούλγαρους.



Ένας αιώνας ανασκαφών συμπληρώνεται φέτος για την Αρχαία Νικόπολη και με αφορμή το γεγονός αυτό θα πραγματοποιηθούν μέσα στο Νοέμβριο εκδηλώσεις από την Επιστημονική Επιτροπή της Νικόπολης. Η κεντρική εκδήλωση περιλαμβάνει φωτογραφική έκθεση η οποία θα αποτυπώνει την πορεία των εργασιών στον χώρο με παλιές και νέες φωτογραφίες καθώς και συνάντηση με ομιλίες που θα πραγματοποιηθούν από τους αρμόδιους για την προστασία και ανάδειξη της Νικόπολης φορείς όπως οι Εφορείες Αρχαιοτήτων ,το Υπουργείο Πολιτισμού, η επιστημονική επιτροπή για την Νικόπολη, η Περιφερειακή Ενότητα, ο Δήμος Πρέβεζας , η Μητρόπολη κλπ.

Aρχαία Νικόπολις. Ρωμαϊκή περίοδος

Η Αρχαία Νικόπολη ήταν πόλη της Ηπείρου που ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους στη νοτιοδυτική Ήπειρο κοντά στην σημερινή Πρέβεζα. Ο αρχαιολογικός της χώρος αποτελεί σήμερα την μεγαλύτερη σε έκταση αρχαία πόλη της Ελλάδας (Χ.Γκούβας, 2009). Η Αρχαία Νικόπολη βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην ομώνυμη κοινότητα Νικόπολη στο πιο στενό σημείο του ισθμού της χερσονήσου της Πρέβεζας, επαρκώς προστατευμένη νομοθετικά από τη δόμηση, με αρχαιολογικό νόμο, και είναι επισκέψιμη. Εργασίες αναστήλωσης και ανάδειξης είναι συνεχώς σε εξέλιξη σε διάφορα σημεία του αρχαιολογικού χώρου. Την τελευταία δεκαετία καθαρίστηκαν και αναδείχθηκαν τα Τείχη, το Στάδιο και οι δύο Βασιλικές Αλκίσονος και Δουμετίου. Το 2006-2009 ανασκάφηκε και αναδείχθηκε το Μνημείο Αυγούστου. Το έτος 2012-2013 ανακατασκευάζεται η ανατολική Κεντρική Πύλη των παλαιοχριστιανικών Τειχών και καθαρίζεται το Θέατρο Οκταβιανού, με πρωτοβουλία τουσυλλόγου "ΔΙΑΖΩΜΑ" κλπ. Η Νικόπολη πληθυσμιακά σύμφωνα με νεότερες μελέτες του Κωνσταντίνου Ζάχου υπολογίζεται να είχε πληθυσμό περί τις 150.000 άτομα, και προήλθε από την βίαιη πληθυσμιακή μετοίκηση άλλων Ηπειρωτικών πόλεων της Θεσπρωτίας, της Πρέβεζας, της Άρτας και της Ακαρνανίας. Αυτές ήταν οι εξής (με σημερινή γεωγραφική ταξινόμηση):

Ίδρυση της πόλης

Η Νικόπολη (πόλη της νίκης), χτίστηκε κατ’ εντολήν του αυτοκράτορα Αύγουστου Οκταβιανού (ή Οκτάβιου), πρώτου αυτοκράτορα της Ρώμης, για να τιμήσει τους θεούς, κυρίως τον «Άκτιο Απόλλωνα» ή, όπως λένε άλλοι, τον Ποσειδώνα (θεός της θάλασσας) και τον Άρη (θεός του πολέμου) για τη νίκη που του έδωσαν κατά του Μάρκου Αντωνίου και τηςΚλεοπάτρας στη μεγάλη Ναυμαχία του Ακτίου, το 31 π.Χ. (The Naval Battle of Actium). Μετά την Ναυμαχία του Ακτίου και την αυτοκτονία του Μάρκου Αντωνίου και της ερωμένης του Κλεοπάτρας Ζ', τελευταίας βασίλισσας των Πτολεμαίων της Αιγύπτου, επήλθε το τέλος της Ελληνιστικής Εποχής και η αρχή της Ρωμαϊκής περιόδου και φυσικά η πλήρης επικράτηση του Αυγούστου Οκταβιανού. Για να συνοικίσει τη Νικόπολη ο Αυτοκράτωρ Αύγουστος Οκταβιανός, μετέφερε από παντού (προφανώς διά της βίας) κατοίκους παλιών πόλων κατεστραμμένων ή και άλλων που εξακολουθούσαν να υπάρχουν: Αρχαία Εφύρα, ΑρχαίαΚαλυδώνΑμφιλοχικόν ΆργοςΑμβρακίαΑνακτόριονΚεκροπίαΑλυζίαΌρραον,ΚασσώπηΠανδοσίαΒουχέτιο, από Κόρινθο, αλλά και Ιταλία ακόμα, κλπ. Είναι γνωστό ότι ο Ρωμαίος στρατηγός, Αιμίλιος Παύλος – ως αντίποινα για τις επιθέσεις του Ηπειρώτη Βασιλιά Πύρρου - το 168 π.Χ. είχε καταστρέψει εβδομήντα πόλεις της Ηπείρου, των οποίων οι κάτοικοι διέφυγαν στα ορεινά ως περιφερόμενοι νομάδες. Απ' όλες λοιπόν τις πόλεις, κατεστραμμένες ή όχι ήρθαν να στεγασθούν στην καινούργια πόλη, στην οποία ο Αύγουστος Οκταβιανός είχε χορηγήσει ένα σωρό προνόμια, φορολογική ατέλεια και ισοπολιτεία με τους Ρωμαίους πολίτες. Η θέση όπου ιδρύθηκε η Νικόπολη συγκέντρωσε αξιόλογα πλεονεκτήματα ως προς την οικονομία το εμπόριο και τη στρατηγική σημασία της.Παρόλο που στην Νικόπολη τα τείχη κρίνονταν ως περιττή πολυτέλεια κάτω από την ασπίδα της PAX ROMANA, κατασκευάστηκαν για ψυχολογικούς λόγους κυρίως.Η ίδρυση της Νικόπολης δεν υπαγορεύτηκε μόνο από την ανάμνηση της νίκης του Οκταβιανού, αλλά αποσκοπούσε κατά κύριο λόγο στο στρατιωτικό έλεγχο της δυτικής Ελλάδας από τους Ρωμαίους, καθώς και στην οικονομική ενίσχυση της περιοχής η οποία είχε περιέλθει σε κατάσταση πλήρους ερήμωσης μετά την καταστροφή από το Αιμίλιο Παύλο. Η Νικόπολη είχε δικό της νομισματοκοπείο το οποίο παρήγαγε εξαίρετης ποιότητας χαλκά νομίσματα (για την εσωτερική αγορά) από τους χρόνους του Αυγούστου έως τους χρόνους του αυτοκράτορα Γαλληνού



Παλαιοχριστιανικά Τείχη Νικόπολης
Η σήραγγα του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου 

Νικόπολης

Δεν υπάρχουν σχόλια: